Kur’an’ı ezbere bilmeyen nasıl namaz kılar? Kitaptan bakıp okuyarak namaz kılınabilir mi?..

Ben kendim namaz kılıyorum, ama eşim de kılmak istiyor; fakat namaz surelerini bir türlü ezberliyemedi, ne kadar okursa okusun aklına girmiyor. Kitaptan bakarak namaz kılabilir mi ya da yazıp önüne koysa takip etse olur mu?

Değerli kardeşimiz,

Namaz kılarken bir şeye bakarak okumak namazı bozar. Bu bakımdan ezbere okunması gerekir.

Namazı eda etmek için Kur’an-ı Kerim’den üç kısa ayet veya üç kısa ayet uzunluğunda bir uzun ayet okumak yeterlidir. Ancak namazda Fatiha’yı okumak ve Fatiha’nın ardından üç kısa ayet veya bir uzun ayet okumak ise vacip görülmüştür. Bu bakımdan eşiniz hiç ezber bilmiyorsa bir ayet ezberler ve bununla namazını kılar. En kısa zamanda da Fatiha’yı ezberlemeye çalışır.

Namazda kıraat: Namaz kılanın kendisi işitebilecek derecede dili ile harfleri belirterek Kur’an-ı Kerîm ayetlerinden bir mikdar okunması, namazın bir rüknü olarak farzdır. Kendisi duyamayacak kadar bir sesle okuyuş ise kıraat değildir. Ancak imama uyan kimse bu kıraatten müstesnadır, bu kimse Kur’an okumaz. İleride açıklanacaktır.

Vitrin ve nafile namazların bütün rekatlarında, iki rekatlı farzların her iki rekatında kıraat farzdır. Fakat dört rekatlı farz namazlarda üç rekatlı farz namazda, tayin yapılmaksızın yalnız iki rekatlarında kıraat farzdır. Ancak kıraatin ilk iki rekatta yapılması vacib görülmüştür. Bunun için ilk iki rekatta kıraatin kasden terk edilmesi mekruhtur.

Yanılarak terk edilmesi de sehiv (yanılma) secdesi yapılmasını gerektirir. Farzların diğer rekatlarında Fatiha okunması, sahih kabul edilen görüşe göre vacibdir. Yanılarak Fatiha’nın terk edilmesi de sehiv secdesini gerektirir.

Fakat diğer rivayetlere göre, farzların son üçüncü ve dördüncü rekatlarında kıraat caiz olduğu gibi tesbihde bulunmak veya üç tesbih mikdarı susmak da caizdir. Ancak Kur’an okumak daha faziletlidir. Fatiha okumak da sünnettir.

Namazda kıraatin farz olan mikdarına gelince: İmam Azam’a göre bu farz olan mikdar, kıraat farz olan her rekatta, ayet kısa dahi olsa, en az bir ayettir. Bu mikdar Kur’an okundu mu, bu farz yerine getirilmiş olur. Fakat iki İmama ve İmam Azam’dan diğer bir rivayete göre, bu mikdar üç kısa ayet veya en az üç kısa ayet mikdarı olacak kadar uzun bir ayettir. İhtiyata uygun olan da budur.

Bir harften veya bir kelimeden ibaret olan “Nun” ve “Müdhammetân”ayetlerinin okunması, sahih olan görüşe göre, ittifakla yeterli olmaz. Çünkü bu mikdar kıraat sayılmaz.

Bir ayet-i kerîmeden başkasını okumaya gücü yetmeyen kimse, o ayet-i kerîmeyi İmam Azam’a göre bir rekatta bir defa okur, üç kez okumaz. İki imama göre, üç kez tekrarlar. Fakat üç ayet okumaya gücü yeten kimsenin bir ayeti üç kez tekrarlaması iki İmama göre de caiz değildir.

“Ayetü’l-Kürsî” gibi uzun bir ayetten bir kısmını bir rekatta, diğer kısmınıda diğer rekatta okumak, sahih olan görüşe göre, yeterli olur; çünkü bunlar üçer kısa ayete denk olmuş bulunur.