Fitil kullanmak gusül gerektirir mi?

Gerek ağız, burun, kulak gibi yollardan, gerekse makat veya ön taraftan ilâç kullanılmasıyla abdest bozulmadığı gibi, gusül de gerekmez. Kullanılan ilâcın mahiyetinin değişik olması da bu hükmü değiştirmez. Yani gerek ağızdan alınan hap ve şurup, gerekse burun ve kulağa konan merhem ve damla abdesti ve guslü gerektirmediği gibi, makat ve ön taraftan konan fitil ve benzeri ilâçlar da hiçbir şekilde abdesti ve guslü gerektirmez.

Bu arada damardan ve kalçadan yapılan iğnenin hiçbir sûrette abdeste ve gusle zarar vermediğini de belirtelim. İğne yapılan yerden kan çıkmış ise hâliyle abdest bozulur.

Erkek doktora muayene olan kadının gusletmesi gerekir mi?

Ön ve arka yoldan birisine parmak veya başka bir cismi sokmak guslü gerektirmez. Parmağın erkek parmağı ile kadın parmağı olması arasında bir fark yoktur. Fakat cinsel bir lezzet duyma düşüncesiyle ön tarafa parmak sokulursa, bundan dolayı gusül gerekir.

Şöyle ki: Kadının fercine plastik âletin sokulması halinde kadın şehvet duymuşsa yıkanması gerekir, duymamışsa gerekmez.

Bunun için bir kadın, kadın hastalığından dolayı doktora muayene olurken, cinsî bir haz duyarsa bundan dolayı gusül gerekirken, cinsî haz duymazsa hiç bir şey gerekmez. Doktor kadın da olsa, erkek de olsa hüküm aynıdır.(Reddü’l-Muhtar, I/112)

(Mehmed Paksu, Aileye Özel Fetvalar)

Fitil nedir?

Tıp dilindeki adı süppozituvar olan fitil, ilaçların anüs yolu ile vücuda verilmesi amacı ile kullanılan preparat çeşididir. Hemen hemen 35 derece gibi bir sıcaklıkta eriyen kakao yağı, stearat veya poliglikolden oluşan ve su ile yağda çözünebilen maddeleri içeren fitil, düz bağırsakta erimekte ve etken maddelerin toplardamarlardan emilerek kana karışmasını sağlamaktadır.

Fitil, genel olarak vücuda anüs yolu ile alınan mumlu ya da jelli maddeye verilen isimdir. Göden bağırsakta bulunan ılık mukoza zarlarına dokunur dokunmaz erime özelliği gösteren fitilin, bu şekilde içeriğinde bulunan ilaç maddesinin hemen çözülümü gerçekleşmekte ve sonrasında ise bağırsaklar tarafından çok kolay bir şekilde soğurulabilecek bir hal almaktadır. Bu sebep ile de fitil, ilaçların soğurulmasını daha kolay hale getirmeye yarayan bir araç olmaktadır.

Fitiller bölgesel olarak kullanılan herhangi bir ilacın, yoğun uygulamaları için çok fazla faydaya sahip olmaktadır. Buna örnek vermek gerekirse, göden bağırsak iltihaplanmaları üzerinde steroid içerikli fitillerin faydası çok fazla olmaktadır. Bunun yanı sıra, belirtileri arasında acı ile yanma da olan basur rahatsızlığının tedavi edilmesi amacı ile de fitil kullanılmaktadır.

Fitiller birtakım durumlarda mide üzerinde rahatsız edici ilaçların yerine de kullanılmaktadır. buna örnek olarak, bazı kişilerin mideleri aspirine karşı duyarlıdır ve bu kişiler midelerini rahatsız eden ilaçları kullanmak yerine fitil kullanmayı tercih etmektedir. Bunun yanı sıra, hastada mide bulantısıyla gelen kusma olması halinde de ağız yolu ile ilaç verilmemektedir ve böyle bir durum olması halinde hastaya fitil verilmekte ya da kalçadan iğne yapılarak tedavi sağlanmaktadır.

Astım rahatsızlığı olan hastaların birçoğu yanlarında astım krizleri için hazırlanmış olan özel fitillerden bulundurmaktadır. Hastada nefes darlığı olması halinde ve hastanın soluk alıp vermede güçlük çekmesi halinde bu fitillerden tek bir tanesi dahi hastayı rahatsızlığından kurtarmak için yeterli olmaktadır.

Fitillerin bir başka faydası ise, çocuklar üzerinde uygulanmaları halinde ortaya çıkmaktadır. Bazı çocuklar hap yutmayı sevmemektedir ve böyle bir durumda anüs yolu ile bu çocuklara fitil verilmektedir. İlaçların neredeyse tamamı fitil şeklinde kullanılabilmektedir. Müshillerin ve yatıştırıcı özelliği olan ya da ağrı kesici ilaçların da fitilleri bulunmaktadır.

Fitil kullanmanın zor bir yanı bulunmamaktadır. Fitil kullanımı esnasında hasta sol tarafına yatmakta ve butlarını ayırmaktadır. Ardından ise fitil yavaş bir şekilde anüsten iç kısma doğru itilmektedir. Doktorlardan bazıları fitil koyma esnasında sağlığa uygunluk açısından eldiven kullanımının doğru bir davranış olacağını söylemektedir. Fitil koyan kişi kadın ise, fitil koyma esnasında tırnaklarının hastaya zarar vermemesi için dikkat etmeleri gerekmektedir.

Fitilin yerleştirilmesinin ardından hasta olan kişinin birkaç dakikalığına dinlenmesi gerekmektedir. Çocuk hastalarda ise, annenin çocuğun butlarını bir süreliğine birleştirilmiş vaziyette tutmasında fayda vardır. Müshil olarak kullanılmakta olan fitillerin uygulanmasının ardından dışarıya çıkma ihtiyacı belirebilmektedir. Bunun yanı sıra diğer fitilleri buna benzer bir etkisi bulunmamaktadır.