Birbirinden kıymetli geceler…

Üç Aylar’da birbirinden kıymetli geceler var: Regâib, Mîrâc, Berâat, Kadir geceleri… Üç Aylar’ın içindeki mübarek gecelerde, kandillerde hangi ibadetler yapılır? Üç Aylar’da yapılacak ibadetler nelerdir? İşte cevabı…

Müslüman halkımız tarafından Üç Aylar olarak isimlendirilen, yeni bir mânevî mevsime girmiş bulunuyoruz. Sarsılan rûhî dünyamızı onaracağımız, kalbî seviye kazanacağımız, hayatımızı yeniden gözden geçirmemize vesile olacak mânevî bir iklime yeniden kavuştuk. Oruçla, tevbeyle, namazla, Kur’an’la, hayır-hasenâtla dolu dolu geçirilecek bir dönem… Bu aylarda birbirinden kıymetli geceler var: Regâib, Mîrâc, Berâat, Kadir geceleri… Gök kapılarının açıldığı, duâların kabul edildiği, istiğfâr ve tevbelerle günahların bağışlandığı, gözyaşlarıyla kötü kaderin değiştirildiği günler, geceler…

ÜÇ AYLARIN FAZİLETİ

Üç Aylar: Receb, Şaban, Ramazan… Resûl-i Ekrem sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, Receb Allah Teâlâ’nın, Şaban benim, Ramazan ümmetimin ayıdır. (Gunye 1 / 216, Abdulkadir Geylânî, Dımeşk, 1996 / 1416) Receb ayının, diğer aylar üzerine fazileti, Kur’ân-ı Kerîm’in diğer sözlere olan üstünlüğü gibidir. Şaban ayının diğer aylara nisbetle fazileti, benim, diğer peygamberlere olan üstünlüğüm gibidir, Ramazan’ın diğer aylara göre fazileti ise, Allâh Teâlâ’nın, mahlûkâtı üzerine yüceliği gibidir. (Gunye 1 / 229) buyurmuştur. Oruç, Recep ve Şaban da nafile, Ramazan’da farz olarak bu aylarda yapılacak ibadetlerin ağırlık merkezini teşkil etmektedir.

Yıl, ağaç gibidir. Receb ayı ağacın yapraklı, Şaban meyveli, Ramazan ise meyvesinin toplanacağı zaman gibidir. Receb tohum ekme, Şaban sulama, Ramazan ise hasad ayıdır. Receb hürmet, Şaban hizmet, Ramazan ise nimet ayıdır.

RECEB AYINDA YAPILACAK İBADETLER

Enes bin Mâlik radıyallâhu anh-, Rasûlüllâh sallâllâhu aleyhi ve sellem- in Receb ayına kavuştuğunda şöyle duada bulunduğunu haber veriyor:

“Allâhümme bârik lenâ fi Recebe ve Şa’bân ve belliğnâ Ramazân: Yâ Rabbi! Receb ve Şaban’ı bize mübarek eyle, bizi Ramazan’a kavuştur.” (Gunye 1 / 219)

Sallâllâhu aleyhi ve sellem Efendimiz bu ayda oruç tutmamızı, fakir fukaranın dertleriyle diğer zamanlardan daha fazla ilgilenmemizi, hayırlar yapmamızı tavsiye etmiş, böyle yapıldığında büyük ecre nâil olunacağını müjdelemiştir:

“Receb’den bir gün oruç tutan kimse, otuz yıl (nâfile) oruç tutmuş gibi sevaba nail olur.” (Gunye 1 / 217)

“Bir kimse Receb’in birinci gününü oruçlu geçirse bir aylık oruç tutmuş gibi sevap verilir. Yedi gün oruç tutsa yedi cehennemin kapıları kapanır. Sekiz gün oruç tutsa sekiz cennetin kapıları onun için açılır. On gün oruç tutarsa Allah Teâlâ günahlarını hasenâta çevirir. On sekiz gün oruç tutarsa, semadan bir seslenici: {= -Geçmiş günahların bağışlandı. İyi amellerine devam et!} diye seslenir.” (Gunye 1 / 220)

REGAİB GECESİNDE YAPILACAK İBADETLER

Bu ayın ilk Cuma gecesi, mübarek Regâib gecesidir. Bazı âlimlerin açıklamalarına göre, Peygamber Efendimiz bu gece pek çok rûhânî ahvâl ve ikrâma kavuşmuş olmakla, yüce Allâh’a şükür için on iki rekat namaz kılmıştır. Bu gece duaların kabul edildiği müjdelenen sayılı gecelerdendir.

MİRAC GECESİNDE YAPILACAK İBADETLER

Receb ayının 27. gecesi de mübarek Mirac gecesidir. İsrâ ve Mirac hâdisesinin vukû bulduğu bu gecede 12 rekat nafile namaz kılınması müstahsen kabul edilmiştir. Her rekatında, Fatiha ile bir sûre okuyarak, 2 rekatta bir selam vermeli, namaz tamamlandıktan sonra, 100 defa “Subhânallâhi velhamdülillâhi ve lâ ilâhe illâllâhu vallâhu ekber” demeli, sonra 100 defa “Estağfirullâh, el-Azîm” , sonra yine 100 defa “Allâhümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed” diyerek, Peygamber Efendimize salât ü selâm okumalıdır. Gündüzünde de oruçlu bulunmalıdır. Masiyete dair olmaksızın yapılacak her duânın kabulü, inâyet-i İlâhiyye den umulur. (Duâlar ve Zikirler, s:129)

Mirac gecesinin gündüzünde oruçlu bulunmak hakkında Sallâllâhu aleyhi ve sellem Efendimiz, “Receb’in 27. Günü oruç tutan kimse için Allâh Teâlâ 60 ay (nafile) oruç tutmuş sevabını yazar. O gün Cebrâil aleyhisselâmın, Rasûlüne peygamberlik vazifesini indirdiği ilk gündür.” (Gunye 1 / 223)

ŞABAN AYI VE İHYASI

Âişe-i Sıddîka radıyallâhu anhâ- vâlidemiz şöyle buyurmuşlardır:

Rasûlullâh, öyle oruç tutardı ki, biz artık orucu bırakmayacak, derdik. Peşpeşe günlerce oruç tutmadığını görünce de Rasûlullâh artık oruç tutmayacak, derdik. Şaban ayında oruç tutmak ona daha sevimli idi. Ben:

-Şaban’da senin (çok) oruç tuttuğunu görüyorum. (Bunun hikmeti nedir?) diye sordum. Rasûlullâh:

–Yâ Âişe! Bir sene içinde ölecek olan kimselerin isimleri bu ayda (yaşayanların) defterinden silinip Azrâil aleyhisselâm a teslim edilir. Ben de oruçlu olduğum halde ismimin defterden silinip (diğer deftere kaydedilmesini) arzu ederim, buyurdu. (Gunye 1 / 227)

Ashâb-ı Kirâm, Şaban hilâlini görünce kendilerini Kur’ân-ı Kerim okumaya verirlerdi. Bizler de manasını düşünerek Kur’an okumalı, oruç tutmalı Şaban benim ayım! buyuran Efendimize salât ü selâmlar getirmeliyiz. Mallarımızın zekâtını bu ayda fakirlere, Ramazan’da tutacakları oruca kuvvet ve destek olması bakımından vermemiz güzel olur.

Berâat Gecesi: Şaban ayının 15. Gecesi Berâat gecesidir. Bu gece, Kadir gecesi gibi çok kıymetli bir gecedir. Şu farkla ki, Berâat gecesi belli olmakla beraber, Kadir gecesinin Ramazan’ın hangi gecesinde olduğu gizlenmiştir.

BERAAT GECESİNE HAS BEŞ HASLET

Berâat gecesine has beş haslet vardır:

1- Her mühim iş o gece tefrik edilir.

2- O geceki ibâdetin fazileti büyüktür.

3- Rahmet-i ilâhiyye feyezân eder.

4- Mağfiret gecesidir.

5- O gece, Rasûlullâh sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimize şefaat hakkının tamamı verilmiştir. (Kur’ân-ı Hakîm, Meâl-i Kerîm, H. Basri Çantay, c: 3, s:55)

Berâat gecesinde 100 rekat nafile namaz kılınır. Her rekatta Fâtiha-i Şerîfe’den sonra 10 İhlâs-ı Şerîf okunarak kılınan bu namaza Salât-ı Hayr denir. Selef-i Sâlihîn bu namazı kılarlardı. Tek başına kılınması doğru olur. (Gunye 1 / 235)

Berâat gecesinin tamamını namaz, duâ, tevbe ve istiğfâr, zikir, Kur’ân-ı Kerîm tilâveti, Peygamber Efendimize salât ü selâm gibi güzel ibâdetlerle uyanık olarak geçirmelidir.

RAMAZAN AYI VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Ramazan-ı Şerif, Kur’ân-ı Kerîm’in nâzil olmaya başladığı, Cennet kapılarının açılıp, Cehennem kapılarının kapatıldığı, şeytanların zincire vurulduğu, içinde Kadir gecesi gibi 1000 aydan hayırlı bir gecenin bulunduğu, evveli rahmet, ortası mağfiret, sonu da cehennem azâbından âzâd edilme ayıdır. Rasûl-i Ekrem sallâllâhu aleyhi ve sellem- “Eğer kullar Ramazan ayındaki faziletleri bilmiş olsalardı, bütün senenin Ramazan olmasını temennî ederlerdi” diye buyurmuşlardır. (Gunye 2 / 9)

Bilindiği gibi Ramazan, oruç ayıdır, terâvih ayıdır. Camilerin müminlerle dolup taştığı, mânevî zevk ü sefâ ayıdır. İnsanlığımızı, müslümanlığımızı, uzak düştüğümüz Rabbimizi hatırlama ayıdır. Yüce Mevlâmıza yöneliş ve ilticâ ayıdır. Bu ayda Kur’an-ı Kerîm eldedir, gönüldedir. Mukâbeleler okunur, hatimler indirilir. Çocuklar, babalarının ellerinden tutup, teravihlere giderler, dînî hayatın ilk zevkini yaşarlar. Melekler yeryüzüne misafirlerimiz olarak ziyarete gelirler. İlk günlerinde, On bir ayın Sultanı , Hoş geldin! mahyalarını görürüz, minarelerimizde… Son günlerde ise “Elveda” ları, hüzünlü kalplerimizle, yaşlı gözlerimizle seyrederiz, şerefeler arasında… Ramazan-ı Şerîf’i kelimelerle anlatmak ne mümkün?! Biz de Rasûl-i Ekrem Efendimiz gibi duâ edelim:

Allah’ım! Receb ve Şaban’ı bize mübarek eyle, bizi Ramazan’a kavuştur!.

Kadir Gecesi: Yüce Allâh, bu gecenin fazileti hakkında müstakil bir sure indirmiştir:

Gerçek, biz onu (Kur’ân’ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin (o büyük fazl ü şerefini) sana bildiren nedir? Kadir gecesi, bin aydan daha hayırlıdır. O gece Melekler ve Rûh, Rabblerinin izniyle, her iş için iner de iner. O (gece) tanyeri ağarıncaya kadar selâmdır. (el-Kadr Suresi, 1-8)

Peygamber Efendimiz, bu gecenin değerlendirilmesi ile ilgili olarak:

“Kim Kadir gecesinde (Sevabına) inanarak, ihlas ile- kâim olursa (O geceyi ibâdet ile ihyâ ederse) geçmiş günahları yarlığanır. buyurmuşlardır. (Gunye 1 /10)

Hazret-i Âişe annemiz soruyorlar:

-Ey Allâh’ın Rasûlü, Kadir gecesini bilirsem, onda nasıl dua edeyim? Efendimiz (cevaben):

“Allâhümme inneke afüvvün tühibbul afve fa’fü annî:

İlâhî, Şüphesiz Sen afv edicisin, afvı seversin, beni de affet.”