Bilgisayar ya da televizyon açıkken orada namaz kılınır mı?

Soru:
Televizyonun bulunduğu yerlerde namaz kılınmaz diye biliyorum. En azından açıkken kılınmadığına eminim diyebilirim. Peki TV değil de bir bilgisayar ekranı açıksa ya da bilgisayar varsa, namaz kılınır mı bu yerde?

Cevap
Değerli kardeşimiz,

Televizyon ve bilgisayar bizzat haram değildir. Ama bu aletlerdeki görüntüler, huşu içinde namaz kılınmasına engel olduğunda mekruh olur. Dikkat çekici bir görüntü olmasa da fotoğraf bulunan odada namaz kılmak gibi mekruh olur. Bu görüntü namaz kılanın görüş alanına ne kadar yakınsa kerahette o kadar artar.

Namaz hocası gibi küçük kitaplarda bu gibi malumatlar güzel bir şekilde izah edimiştir. Böyle bir ilmihal kitabı alarak namaz konusunda neleri öğrenmeniz gerektiğine bakabilirisniz.

Sabah Namazının Kılınışı:

Sabah namazı iki rek’at sünnet, iki rek’at da farz olmak üzere dört rek’attan ibarettir. Önce sünnet kılınır.

Şöyle ki: Namazın şartlarının hepsi yerine getirildikten sonra, kıbleye dönülüp sabah namazının sünnetini kılmaya kalben niyet edilir. Dil ile de yavaşçacık: “Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya” denilir. Bundan sonra, eller kulakların hizasına kadar kaldırılıp, başparmaklar kulak yumuşağına değdirilir. Ve avuç içleri Kâbe’ye dönük şekilde parmak araları açılır ve “Allahü Ekber” denilerek iftitah tekbiri alınır. Tekbir alındıktan sonra sağ el ile sol elin bileği tutularak, eller göbeğin altına konur. (Kadınlar ise tekbir alırken ellerini omuz hizasına kaldırıp göğüsleri üzerine bağlarlar. Sağ eli sol elin üzerine koyarlar.

Eller de bu şekilde bağlandıktan sonra, önce Sübhâneke okunur. Sonra Eûzü-Besmele çekilerek Fâtiha-i Şerîfe sonuna kadar okunup “amin” denilir. Fâtiha’dan sonra zamm-ı sûre okunur. Böylece namazın kıyam ve kırâet rükünleri tamamlanmış olur. Kırâet bitince eller yanlara salıverilir ve Allahü Ekber denilerek rükû’a gidilir. Rükû’da parmak araları açık olarak ellerle dizkapakları tutulur. Sırt ve bel yere paralel olarak düz hâle getirilir. Ayaklar da bükülmeden dik tutulur. Rükûda iken üç kere “Sübhâne rabbiye’l-azîm” denir. (Rükû’ hâlinde kadınlar parmak aralarını açmazlar ve dizlerini tutmazlar, sadece ellerini dizler üzerine koyarlar. Ayrıca dizlerini de dik değil bükük bulundururlar. Yere paralel olacak şekilde eğilmelerine de lüzum yoktur.)

Sonra “Semiallahü limen hamideh” diyerek rükû’dan kalkılır. Ayakta iken “Rabbenâ leke’l-hamd” denir. Sonra “Allahü Ekber” denilerek secdeye kapanılır. Secdeye inerken önce dizler, sonra eller konur. Baş da eller arasına konarak alın ve burun yere yapıştırılır. Secdede el ve ayak parmakları kıbleye dönük tutulur. (Kadınlar secdede kollarını yanlarına ve uyluklarını karınlarına yapıştırır ve yere doğru alçalır ve yapışırlar.) Secdede üç defa “Sübhâne rabbiye’l-a’lâ” denir. Sonra “Allahü Ekber” diyerek secdeden kalkılıp bir kere “Sübhânallah” diyecek kadar oturulur. Sonra tekrar “Allahü Ekber” denilerek aynı şekilde ikinci bir secde yapılır. İkinci secdenin tesbihleri söylendikten sonra “Allahü Ekber” denilerek tekrar ayağa kalkılır.

Böylece birinci rek’at bitmiş ikinci rek’ata kalkılmış olur. İkinci rek’atta sadece Besmele çekilerek Fâtiha ve zamm-ı sûre okunur. Yukarda tarif ettiğimiz şekilde rükûa ve secdeye gidilir. İkinci secdeden sonra sol ayak yere yayılıp üstüne oturulur. Sağ ayak ise parmakları kıbleye dönük şekilde içeri kıvrılır. Eller uyluklar üzerine konur. İki secde arasındaki oturuşlar da aynen böyledir. (Kadınlar ayaklarını sağ tarafa yatırarak otururlar). Bu oturuşta önce “Tehıyyât” okunur. Arkasından “salâvatlar ve dualar” okunur. Duaların okunuşu bitince önce sağ tarafa dönülerek: “Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah” diye selâm verilir. Sonra da sol tarafa aynı şekilde selâm verilir.

Böylece iki rek’atlı sabah namazının sünneti bitmiş olur. Sabah namazının sünnetinin bütün kırâet, tesbih ve tekbirleri gizli olarak yapılır. Sabahın farzı da aynen sünneti gibi kılınır. Sadece başta niyet ederken “Bugünkü sabah namazının farzını kılmaya” diye niyet edilir. Bir de niyetten önce kâmet getirilir. (Kadınlar kâmet getirmezler). Sabah namazının farzının kırâetleri cehren de okunabilir.

Öğle Namazının Kılınışı:

Öğle namazı dört rek’at sünnet, dört rek’at farz ve iki rek’at da son sünnet olmak üzere on rek’attır. Önce sünneti kılınır. Sünneti kılmak için evvelâ şu şekilde niyet edilir: “Niyet ettim ya Rabbi bugünkü öğle namazının sünnetini kılmaya…” Sonra aynen sabah namazının sünneti gibi iki rek’at kılınır. İkinci rek’atta oturulduğunda sadece “Tehıyyât” okunur. Salâvat ve dualar okunmadan “Allahü Ekber” diyerek üçüncü rek’ata kalkılır. Üçüncü ve dördüncü rek’atlar da aynen birinci ve ikinci rek’atlar gibi kılındıktan sonra, ikinci kere oturulur. Bu oturuşta Tehıyyât ile beraber salâvat ve dualar da okunarak selâm verilir. Böylece öğlenin sünneti tamamlanmış olur. Üçüncü rek’ata kalkıldığında Fatiha’dan önce sadece Besmele çekilir. “Sübhâneke ve eûzü” okunmaz.

Öğlenin farzı da sünneti gibidir. Yalnız niyet ederken öğlenin farzını kılmaya niyet edilir. Bir de üçüncü ve dördüncü rek’atlarda sadece Fâtiha okunur, zamm-ı sûre okunmaz. Bu, sadece öğlenin farzında değil, bütün farz namazlarda böyledir. İlk iki rek’atta zamm-ı sûre okunur. Üç ve dördüncü rek’atlarda okunmaz.

Öğlenin son sünneti de tıpkı sabahın sünneti gibi kılınır. Sadece niyet ederken “öğlenin son sünnetine” diye niyet edilir. Öğlenin sünnet ve farzında kırâet gizli yapılır.

İkindi Namazının Kılınışı:

İkindi namazı, dördü sünnet, dördü de farz olmak üzere sekiz rek’attır. Önce sünneti kılınır. Evvelâ: “Bugünkü ikindinin sünnetini kılmaya” diye niyet edilir. Sonra aynen öğlenin sünneti gibi kılınır. Yalnız ikinci rek’atın sonundaki ilk oturuşta, öğlenin sünnetinde sadece “Tehıyyât” okunurken, ikindinin sünnetinde salâvatlar da okunur. Dualar okunmadan, “Allahü Ekber” denilerek üçüncü rek’ata kalkılır. Üçüncü rek’atta da namaza yeniden başlanır gibi, “Sübhâneke” okunarak “Eûzü-Besmele” çekilir ve Fâtiha ile zamm-ı sûre okunur. Dördüncü rek’at ise öğleninki gibi normal şekilde kılınır.

İkindinin farzı, öğlenin farzı gibidir. Sadece niyetler farklıdır. İkindi de öğle gibi gizli okuyuşla kılınır.

Akşam Namazının Kılınışı:

Akşam namazı üçü farz, ikisi sünnet olmak üzere beş rek’attır. Önce farz kılınır. Önce akşamın farzına niyet edilerek namaza durulur. İlk iki rek’at diğer namazların farzları gibi kılındıktan sonra oturulur. Sadece “Tehıyyât” okunarak üçüncü rek’ata kalkılır. Üçüncü rek’atta sadece Fâtiha okunarak rükû’a ve secdeye gidilir. Secdeler bitince ikinci kere oturulur. Tehıyyât, salâvat ve dualar okunarak selâm verilir.

Farzdan sonra sünnete niyet edilerek tıpkı sabahın sünneti gibi iki rek’at sünnet kılınır. Akşam namazının farzı da, sabahın farzı gibi cehren yani sesli bir okuyuşla kılınabilir.

Yatsı Namazının Kılınışı:

Yatsı namazı, dördü sünnet, dördü farz, ikisi son sünnet ve üçü de vitir olmak üzere onüç rek’attır. Yatsının sünneti önce niyet edilerek tıpkı, ikindinin sünneti gibi kılınır. Yani ilk oturuşta, Tehıyyâttan sonra salâvatlar da okunur.

Yatsının farzının kılınışı ise, niyet hariç öğle ve ikindinin farzının aynısıdır. Son sünnet de, akşamın sünnetiyle aynı şekilde kılınır. Fark sadece niyetlerdedir.

Vitir Namazının Kılınışı:

Vitir namazı ise üç rek’attır. Kılınışı şöyledir: Önce niyet edilerek namaza durulur. Birinci ve ikinci rek’atlar aynen sabahın sünnetinde tarif ettiğimiz şekilde kılınır. İkinci rek’atın sonunda oturulur, Tehıyyât okunarak üçüncü rek’ata kalkılır. Üçüncü rek’atta Besmele çekilip Fâtiha ve zamm-ı sûre okunur. Bundan sonra rükû’a eğilmeyerek eller kulaklara kaldırılıp tekbir alınır. Ve tekrar eller bağlanıp, kunut duaları okunur. Kunut duaları bittikten sonra rükû’ ve secdeye gidilir. Secdeden sonra oturularak Tehıyyât, salâvat ve dualar okunarak selâm verilir.

Kunut duasını bilmeyen kimse, “Rabbenâ âtinâ fi’d-dünyâ haseneten ve fi’l-âhireti haseneten ve kınâ azâbe’n-nâr” âyetini okuyabilir. Üç kere “Allahümme’ğfirlî” de diyebilir. Üç kere “Yâ Rab” demesi de câizdir.

* Vitir namazı sadece Ramazanda cemaatle kılınır. İmam olan zât namazı cehrî kıldırır; kunut ise gizli okunur. Ramazan dışında vitri cemaatle kılmak mekruhtur.

KUNACAK SURE VE DUALARI

Kunut Duaları:
Allahümme innâ neste’înüke ve nestağfirüke ve nestehdîke ve nü’minü bike ve netûbü ileyke ve netevekkelü aleyke ve nüsnî aleyke’l-hayra küllehü neşkürüke ve lâ nekfürüke ve nahle’u ve netrükü men yefcürük.

Allahümme iyyâke na’büdü ve leke nusallî ve nescüdü ve ileyke nes’â ve nahfidü nercû rahmeteke ve nahşâ azâbeke inne azâbeke bilküffâri mülhık.

Sübhaneke Duası
Sübhânekellâhümme ve bi hamdik ve tebârakesmük ve teâlâ ceddük (ve celle senâük) ve lâ ilâhe gayrük. (“ve celle senâük” sadece cenâze namazında okunur, diğer zamanlarda okunmaz.)

Fatiha Suresi:
Elhamdü lillâhi rabbil’âlemîn. Errahmânirrahîm. Mâliki yevmiddîn. İyyâke na’büdü ve iyyâke neste’în. İhdinas-sırâtal müstekîm. Sırâtallezîne en’amte aleyhim gayrilmagdûbi aleyhim ve leddâllîn. (amin)

Fil Suresi:
Elem tera keyfe fe’ale rabbüke bieshâbilfîl. Elem yec’al keydehüm fî tadlîl. Ve ersele aleyhim tayran ebâbîl. Termîhim bihicâratin min siccîl. Fece’alehüm ke’asfin me’kûl.

Kureyş Sûresi:
Liîlâfi Kureyşin. Îlâfihim rihleteşşitâi vessayf. Felya’büdû Rabbe hâzelbeyt. Ellezî et’amehüm min cû’in ve âmenehüm min havf.

Maun Suresi:
Era eytellezî yükezzibü biddîn. Fezâlikellezî, yedu’ulyetîm ve lâ yehuddu alâ ta’âmilmiskîn. Feveylün lilmusallîn. Ellezîne hüm an salâtihim sâhûn. El-lezîne hüm yürâûne. Ve yemne’ûnelmâûn.

Kevser Suresi:
İnnâ e’taynâkelkevser. Fesalli lirabbike venhar. İnne şânieke hüvel’ebter.

Kafirun Suresi:
Kul yâ eyyühelkâfirûn. Lâ a’büdü mâ ta’büdûn. Ve lâ entüm âbidûne mâ a’büd. Ve lâ ene âbidün mâ abedtüm. Ve lâ entüm âbidûne mâ a’büd. Leküm dînüküm veliye dîn.

Nasr Suresi:
İzâ câe nasrullahi velfeth. Ve raeytennâse yedhulûne fî dînillâhi efvâcâ. Fesebbih bihamdi rabbike vestagfirh, İnnehü kâne tevvâbâ.

Tebbet Suresi:
Tebbet yedâ ebî Lehebin ve tebbe. Mâ agnâ anhü mâlühû ve mâ keseb. Seyaslâ nâren zâte leheb. Vemraetühû hammâletelhatab. Fî cîdihâ hablün min mesed.

İhlas Suresi:
Kul hüvallâhü ehad. Allâhüssamed. Lem yelid ve lem yûled. Ve lem yekün lehû küfüven ehad.

Felak Suresi:
Kul e’ûzü birabbilfelak. Min şerri mâ halak. Ve min şerri gâsikyn izâ vekab. Ve min şerrinneffâsâti fil’ukad. Ve min şerri hâsidin izâ hased.

Nas Suresi:
Kul e’ûzü birabbinnâsi. Melikinnâsi. İlâhinnâs. Min şerrilvesvâsilhannâs. Ellezî yüvesvisü fî sudûrinnâsi. Minelcinneti vennâs.

Ettahıyyatü duası:
Ettehıyyâtü lillâhi vessalevâtü vettayyibât. Esselâmü aleyke eyyühen-Nebiyyü ve rahmetullâhi ve berekâtüh, Esselâmü aleynâ ve alâ ibâdillâhis-Sâlihîn. Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve Resûlüh.

Allahümme salli duası:
Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed. Kemâ salleyte alâ İbrâhime ve alâ âli İbrâhim. İnneke hamîdün mecîd.

Allahümme barik duası:
Allahümme barik alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammed. Kemâ bârakte alâ İbrâhime ve alâ âli İbrâhim. İnneke hamîdün mecîd.

Rabbenâ duası:
Rabbenâ âtinâ fid’dünyâ haseneten ve fil’âhıreti haseneten ve kınâ azâbennâr.

Selam ve dua ile…