Zekatın farz kılınmasındaki hikmetler nelerdir?

İslam’a göre zekat ne zaman farz kılınmıştır? Zekatın farz kılınmasındaki hikmetler nelerdir?

loading...

Zekât hicretin ikinci yılında Medine’de farz kılınmıştır. Zekât, Kur’an-ı Kerim’de pek çok âyette namaz ile birlikte zikredilmiş. (Bakara, 2/43, 110; Hac, 22/78; Nûr, 24/56); Hz. Peygamber de zekâtın İslam’ın temel ibadetlerinden biri olduğunu bildirmiştir. (Buhârî, Zekât, 1)

ZEKATLA İLGİLİ AYETLER

Kur’an ve hadislerde namaz ile zekâtın ardı ardına zikredilmesi, toplumların ruhî olgunluğa ulaşmasında bu iki ibadetin rolünü göstermesi bakımından son derece önemlidir. Kur’an-ı Kerim, iyiliğe erişmenin ve muttakî bir mümin olabilmenin en önemli şartlarından birinin zekât vermekolduğunu ifade eder. (Bakara, 2/177) Aynı zamanda zekât kurtuluşa eren müminlerin vasıflarından biridir. (Mü’minûn, 23/1, 4) Bütün bunlara ilaveten zekât vermek, Allah’ın rahmetini celbeden hususlardandır. (A’râf, 7/156) Kısaca zekât, malı temizleyen ve manevi arınmaya vesile olan bir ibadettir. (Tevbe, 9/103) Âyet ve hadislerde sıklıkla emredilen zekâtı vermemek müşriklerin vasfı olarak görülmüş ve Kur’an’da bu durum yerilmiştir. (Fussilet, 41/6-7)

ZEKATIN FAYDALARI

Zekâtın topluma dönük pek çok yararı da vardır. Mesela zekât, maddi gücü olmayanların ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sağlar, zengin ile fakir arasındaki uçurumu azaltır; aralarında sevgi ve yakınlık doğmasına vesile olur. Bu yönüyle zekât toplumsal kenetlenmeyi artırır. Ayrıca toplumları bencillik ve kin gibi ahlaki hastalıklardan arındırır. Zekâtın verileceği yerlerin toplumun her katmanındaki insanları kapsaması sosyal dayanışmanın da garantisidir.

Zekat nedir? Zekatın farz olması için şartlar nelerdir?

Zekât, dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda (nisap) mala sahip olan kimselerin Allah rızası için muayyen kişilere vermesi gereken belli miktarı ifade eder. Zekâtın farz olması için şartlar; malların nisaba ulaşması yanında nâmî (üreyici/artıcı) olması, sahip olunduğu andan itibaren üzerinden bir yıl geçmesi, bir yıllık borcundan ve aslî ihtiyaçlardan fazla olmasıdır.

ZENGİNLİK ÖLÇÜSÜ

Nisap, zekâtla yükümlü olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüdür. Bu ölçü, altında 20 miskal (80.18 gr), devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adettir.

Zekâtın kimlere verileceği Kur’an-ı Kerim’de ayrıntılı şekilde açıklanmış (Tevbe, 9/60), nisabı da hadislerde belirtilmiştir. (Buhârî, Zekât, 32, 36, 38, 43) Buna göre temel ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişi diğer şartlar da yerine gelmişse bu mallarının zekâtını vermesi gerekir. (Kâsânî, Bedâî’, II, 4 vd)